อารยธรรมมายามีความเชื่อว่า Xibalba เป็นปรโลกซึ่งมีเทพเจ้าแห่งความตายจำนวนมาก คอยหลอกล่อวิญญาณที่จะแสวงหนทางสู่สวงสวรรค์ให้มาลงนรกแทน และเมื่อเดินทางมาสู่นรกครั้งหนึ่งแล้ว จะไม่มีวันกลับออกไปได้อีก โดยหลังจากวิญญาณออกจากร่างแล้ว จะมีวิญญาณสุนัขมานำทางวิญญาณข้ามแม่น้ำและเดินทางสู่ต้นไม้แห่งชีวิตเพื่อปีนขึ้นไปบนสวรรค์ ซึ่งระหว่างการเดินทางอันยาวนาน จะมีกับดักของเหล่าเทพเจ้าแห่งความตายคอยหลอกล่อ
ส่วนวิญญาณที่ตกนรกไปแล้ว และได้กลับไปยังโลกมนุษย์ ถือว่าผิดธรรมชาติ จะไปปรากฎตัวในฝันของเพื่อนและคนในครอบครัว แต่ส่วนมากชาวมายาจะเชื่อว่าวิญญาณจะกลับมาเป็นต้นไม้บนโลกมนุษย์มากกว่า ตัวอย่างเช่นในตำนานของ Xtabay
ตำนาน Xtabay เป็นเรื่องของผู้หญิง 2 คน คือ Xkeban และ Utz-Colel โดย Xkeban ไปมีอะไรกับคนที่ไม่ได้แต่งงานด้วย แต่เธอก็ยังเป็นที่รักของคนชั้นล่าง เพราะเป็นคนจิดใจดี ส่วน Utz-Colel เป็นหญิงที่เคารพนับถือจากชนชั้นสูง เพราะมาจากตระกูลที่ดีมีหน้ามีตาในสังคม แต่เธอก็เป็นคนที่ไม่สนใจใคร นอกจากตัวเอง
วันหนึ่งในหมู่บ้านยากจน มีกลิ่นที่แปลกและสดชื่นมากลอยฟุ้งไปทั่ว คนในหมู่บ้านก็ออกตามหาที่มาของกลิ่น และไปพบกับศพของ Xkeban อยู่ในกระท่อม ซึ่งกลิ่นหอมนั้นก็มาจากศพของเธอ แล้วชาวบ้านก็ช่วยกันฝังศพให้ วันต่อมาก็มีดอกไม้ป่าขึ้นรอบหลุมศพเธอพร้อมกลิ่นแบบเดียวกัน
หลังจากนั้นไม่นาน Utz-Colel ก็เสียชีวิต และปล่อยกลิ่นเหม็นออกมา ผู้คนก็ช่วยกันฝังศพเธอและจัดพิธีใหญ่โตให้สมเกียรติ รวมทั้งปลูกดอกไม้รอบหลุมศพด้วย แต่วันต่อมาดอกไม้เหล่านั้นก็เหี่ยวเฉาและตายไป ต่อมาก็มีกระบองเพชร Tzacam โตขึ้นแทนที่ ซึ่งไม่มีกลิ่น ขณะที่หลุมศพของ Xkeban มีดอก Xtabentun โตขึ้นและมีกลิ่นหอม
เมื่อ Utz-Colel พบว่าตัวเธอกลายเป็นกระบองเพชรที่เต็มไปด้วยหนามและไม่มีกลิ่น ก็เกิดอิจฉา Xkeban ขึ้นมา และคิดว่ากลิ่นหอมของดอกไม้ต้องมาจากบาปที่เป็นชู้กับคนอื่นแน่ๆ เธอจึงเดินทางสู่นรก Xibalba และกลับไปยังโลกมนุษย์ เพื่อมีอะไรกับคนที่เธอพอใจด้วยความทะเยอทะยาน และหวังจะได้เป็นดอกไม้หอมๆแบบ Xkeban ซึ่งต่างกับ Xkeban ที่ทำด้วยความรัก เมื่อเธอกลับมาเป็นดอกไม้ เธอได้กลายเป็นดอก Xtabay ที่โตจากต้นกระบองเพชร Tzacam
Photograph :
Comments